System captcha, recaptcha – co to jest, definicja, zastosowanie, rodzaje zabezpieczeń

Jako użytkownik internetu zapewne często spotykasz się z formularzem captcha, który stanowi sposób sprawdzenia, czy nie jesteś botem. Takie zadanie może pojawić się np. przed logowaniem do portali, ale nie tylko – spotkasz je również podczas pobierania plików, a nawet wchodzenia na strony. Sprawdź, czym jest captcha oraz jego kolejna forma – recaptcha.

Co to jest weryfikacja CAPTCHA? Definicja

Weryfikacja CAPTCHA (ang. Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart – „Całkowicie Automatyczny Publiczny Test Rozróżniający Komputery i Ludzi”) to technika zabezpieczeń wykorzystywana na stronach internetowych w celu rozróżnienia użytkowników będących ludźmi od programów automatycznych.

Jej głównym celem jest zapobieganie nadużyciom, takim jak masowe tworzenie kont, rozsyłanie spamu, blokowanie przepustowości stron czy ataki na serwery.

Jak wygląda test captcha? Jak działa captcha?

Test CAPTCHA  polega zazwyczaj na przedstawieniu prostego zadania, które ma na celu potwierdzenie, że informacje, na przykład w formularzu, zostały wprowadzone przez osobę.

Weryfikacja najczęściej odbywa się poprzez konieczność przeczytania i przepisania zniekształconego tekstu z wyświetlanego obrazu, który nie powinien być odczytywany przez programy komputerowe.

Jednak z uwagi na liczne próby złamania tego zabezpieczenia obecnie testy CAPTCHA występują w różnych formach, które stają się coraz bardziej skomplikowane dla robotów, ale pozostają łatwe i szybkie do przejścia dla człowieka.

Rodzaje captcha

Istnieje wiele metod realizacji testu CAPTCHA, które są stosowane w sieci. Najbardziej rozpoznawalna z nich to przepisanie widocznego tekstu ze zniekształconego obrazu, jednak możemy spotkać także różnorodne inne formy testów mających na celu weryfikację, że nie jesteśmy programami komputerowymi, takie jak:

• udzielenie tekstowej odpowiedzi na wyświetlone pytanie (np. jak nazywa się stolica Polski?),
• przekształcenie ciągu znaków w odwrotnym porządku (tzw. kod captcha),
• dopasowanie brakującego fragmentu puzzli poprzez przeciągnięcie,
• rozwiązanie prostego działania matematycznego (wpisanie odpowiedniej cyfry),
• odsłuchanie prostego pytania i udzielenie odpowiedzi (audio captcha),
• zaznaczenie wybranej rzeczy (np. wszystkich obrazków, na których jest sygnalizacja świetlna).

Przykładowy test CAPTCHA: należy zaznaczyć wszystkie kwadraty, w których jest sygnalizacja świetlna.

Tego typu obrazki sprawiają kłopoty wielu użytkownikom – czy powinni również zaznaczyć kable, na których wiszą sygnalizatory? I czy te ledwo wystające elementy też się liczą?

Zalety i wady captcha – poznaj cechy zabezpieczeń

Zalety CAPTCHA, z uwagi na zasadność jej zastosowania, to przede wszystkim ochrona przed botami, za którą idą m.in.:

• zwiększenie bezpieczeństwa danych,
• redukcja spamu,
• filtrowanie ruchu internetowego (na strony są wpuszczani jedyni prawdziwi użytkownicy),
• niskie koszty wdrożenia,
• elastyczność zastosowania (można jej używać na wielu stronach i jest łatwa w obsłudze).

Nie oznacza to jednak, że ten system jest pozbawiony wad. Jak każde rozwiązanie technologiczne może przysporzyć kłopotów, np.:

• wygenerować zadanie trudne do rozwiązania, przez co nie pozwoli pomyślnie przejść testu i tym samym wejść na stronę czy wypełnić formularza,
• bazując na wzroku, może uniemożliwić korzystanie z danej strony osobom o trudnościach ze wzrokiem (np. captcha obrazkowa) i osobom z innymi niepełnosprawnościami,
• wymagać ciągłej aktualizacji wersji systemu captcha, aby bronić się przed coraz bardziej zaawansowanymi botami,
• zaklasyfikować danego użytkownika jako automat, mimo że nim nie jest,
• zmniejszyć wygodę korzystania z witryny przez wymuszanie na użytkownikach dodatkowych działań.

Co to jest recaptcha?

System reCAPTCHA to nowoczesna wersja CAPTCHA stworzona przez Google, która wspiera ochronę witryn internetowych przed automatycznymi botami, jednocześnie ograniczając trudności dla autentycznych użytkowników. Obecnie to jedno z najczęściej używanych narzędzi na całym świecie w celu zabezpieczania stron internetowych.

Rodzaje recaptcha – jakie formy możesz spotkać?

reCAPTCHA v1:

• przepisanie zniekształconych liter i cyfr wyświetlanych na obrazku,
• bardzo uciążliwa dla użytkowników i mało skuteczna wobec zaawansowanych botów,
• wycofana w 2018 roku.

reCAPTCHA v2:

Popularna wersja oprogramowania, która oferuje dwa główne tryby:

• Okienko („Nie jestem robotem”): Użytkownik zaznacza pole, a system ocenia jego zachowanie (np. sposób poruszania kursorem), aby upewnić się, że jest to osoba.
• Rozpoznawanie wizualne: Jeśli analiza okienka nie jest wystarczająca, użytkownik jest proszony o wykonanie zadania polegającego na wybraniu odpowiednich obrazków (np. z przejściami dla pieszych, samochodami).

reCAPTCHA v3:

• Wersja, która funkcjonuje całkowicie w tle, bez potrzeby zaangażowania użytkownika,
• System ocenia „wskaźnik ryzyka” na podstawie aktywności użytkownika na stronie (np. ruchy kursora, czas spędzony na stronie). Administratorzy mają możliwość ustalania progów punktowych, które określają, czy użytkownik zostanie zidentyfikowany jako człowiek czy bot.

reCAPTCHA Enterprise:

• Rozwiązanie premium dla firm, które potrzebują zaawansowanej ochrony i większych możliwości dostosowania.
• Umożliwia szczegółową analizę zagrożeń oraz ochronę wrażliwych danych i usług.

Captcha i recaptcha – systemy zapewniające Twoje bezpieczeństwo w sieci

Korzystanie z internetu wiąże się z wieloma niebezpieczeństwami, dlatego tak ważne jest, by mieć odpowiednie narzędzia do obrony przez nimi. Zabezpieczenia CAPTCHA i reCAPTCHA mogą wydawać się uciążliwe, ale spełniają bardzo ważną funkcję – odbijają setki, a nawet tysiące ataków i prób przejęcia informacji dziennie poprzez fałszywe konta, spam i inne praktyki niezgodne z zasadami internetu. Pamiętaj o tym, gdy następnym razem wywrócisz oczami przy odhaczaniu pola „Nie jestem robotem”:)